هورمون محرکه تیروئید (TSH) هورمونی است که از بخش قدامی هیپوفیز آزاد میشود.
هورمون TSH در کنترل عملکرد تیروئید نقش محوری داشته و مفیدترین نشانگر فیزیولوژیک فعالیت هورمون تیروئید است. عامل اصلی تعیین نقطه تنظیم در محور تیروئید هورمون TSH است. ترشح این هورمون به وسیله هورمون هیپوتالاموسی TRH تنظیم میشود. TRH عمدهترین محرک سنتز و ترشح TSH است. تقریباً ۱ دقیقه پس از تجویز TRH میزان ترشح TSH به حداکثر خود میرسد. کاهش سطح هورمونهای تیروئید سبب افزایش تولید پایه TSH و تشدید اثر تحریکی TRH بر TSH میشود. افزایش سطح هورمونهای تیروئید نیز به سرعت و به صورت مستقیم TSH را مهار کرده و همچنین اثر تحریکی TRH بر TSH را مهار میکنند. این نشان میدهد که هورمونهای تیروئید عامل اصلی تنظیمکننده تولید TSH هستند. نظیر سایر هورمونهای هیپوفیزی، TSH به صورت ضربانی ترشح میشود و میزان ترشح آن در ساعات مختلف شبانهروز متفاوت است. حداکثر میزان ترشح این هورمون در هنگام شب رخ میدهد و چون نوسان هورمون TSH خفیف است یکبار اندازهگیری آن برای ارزیابی میزان هورمون در گردش خون کافی است.
