جهش ویروس یک امر طبیعی و اجتناب ناپذیر است، که با انتقال و تکثیر ویروس از میزبانی به میزبان دیگر رخ می دهد. به همین دلیل نیز برخی از واکسن‌ها، از جمله واکسن انفلوانزا، به صورت سالیانه تغییر می یابند، و واکسن هر سال برای سال بعدی قابل استفاده نیست.
البته میزان بروز جهش در ویروس کووید-۱۹به اندازه ویروس آنفلوانزا نیست، اما این موضوع اجتناب ناپذیر است.

نام علمی این واریانت جدید  VUI- 202012/01 است که مخفف “first Variant Under Investigation in December 2020” می باشد، به عبارتی اولین واریانتی که در دسامبر 2020 مورد بررسی قرار گرفت. البته در برخی مقالات با نام B.1.1.7 نیز یاد شده‌است.

 

☜ منشا این واریانت نامعلوم است.

بر خلاف تصور، منشا این واریانت الزاما از کشور انگلستان نیست، دلیل شناسایی آن در انگلستان به علت فعالیت گسترده این کشور در بررسی‌ ژنتیکی جهش‌های این ویروس است.

نخستین بار در اوایل ماه دسامبر (آذر) شناسایی شد، ولی بررسی نمونه‌های قبلی، حضور این جهش را از ماه سپتامبر(شهریور) تایید کرد. تا کنون علاوه بر انگلستان، در کشورهای اسکاتلند، ولز، دانمارک، بلژیک، هلند، استرالیا، ایتالیا، ایسلند، جبل‌الطارق، سنگاپور، اسرائیل، ایرلند شمالی، آلمان، سوئیس، ژاپن، کانادا، فرانسه، لبنان، اسپانیا، فنلاند، کره جنوبی، شیلی، هند، امارات، مالت، تایلند، ایالات متحده و حتی ترکیه شناسایی شده است. در 16 دی سال 99 اولین مورد این واریانت توسط وزارت بهداشت کشور ما نیز گزارش شد.

☜ تفاوت ژنتیکی با انواع قبلی

۱۷ جهش یا تغییر ژنتیکی در این نوع شناسایی‌شده، که یکی از مهم‌ترین جهشها ( N501Y) در ناحیه اسپایک ویروس اتفاق افتاده است (ناحیه‌ای که در اتصال ویروس به گیرنده سلولی نقش دارد).

به‌طور تئوریک تغییرات در این قسمت ممکن است باعث مسری‌تر شدن ویروس، و سهولت انتشار آن در جوامع شود. گرچه نباید از یاد برد که «مسری‌تر بودن» الزاما به معنای «افزایش شدت بیماری» نیست.


☜ علائم بالینی

فعلا شواهدی مبنی بر تفاوت در نوع یا شدت علائم بالینی ایجاد شده موجود نیست.


☜تستهای تشخیصی

تست PCR کماکان قادر به تشخیص ویروس است. نگرانی اصلی در رابطه با کارآیی تستهای آنتی ژنیک (رپید تستها) بود، که طبق مطالعه انجام شده توسط سازمان بهداشت عمومی انگلیس، کارایی رپید تستهای این کشور در شناسایی ویروس تایید شده است.


☜پس دقیقا  نگران چه چیزی باشیم؟

طبق آخرین برآوردهای انجام شده، این واریانت جدید 74% بیشتر قابلیت سرایت دارد (یعنی بیشتر از5/1 و کمتر از دو برابر). گرچه هنوز در رابطه با این برآوردها نیز قطعیتی وجود ندارد.

که با توجه به کارآیی روشهای پیشگیری و واکسن های اخیر چندان جای نگرانی ندارد.

 

☜روشهای پیشگیری

کماکان همان روشهای پیشگیری قبلی توصیه‌می‌شود: استفاده از ماسک، حفظ فاصله اجتماعی، تهویه مناسب و شستشوی دستها. به عبارتی با رعایت پروتکل های بهداشتی موجود برای انواع قبلی شناخته شده ویروس کووید-19 می توان از ابتلا به این نوع نیز پیشگیری کرد.

 

☜عملکرد واکسنها

شواهدی مبنی بر عدم اثربخشی واکسن‌های تایید شده وجود ندارد.

گرچه ممکن است در آینده، با افزایش میزان جهش‌ها نیاز به بازبینی و تعدیل واکسن‌ها باشد (مثل اتفاقی که سالانه در مورد واکسن انفلوانزا رخ‌می‌دهد).

 

در مجموع می توان گفت در رابطه واریانت جدید کووید-19 جز افزایش در احتمال سرایت و انتقال پذیری، تفاوت قابل ملاحظه ای با سایر انواع قبلی شناسایی نشده است، و با رعایت پروتکل های بهداشتی جاری مشکل جدیدی بروز نخواهد کرد.

گرفتار شایعات نشویم، و در انتشار اخبار صحیح کوشا باشیم.


منابع


 Covid-19: New coronavirus variant is identified in UK, BMJ 2020;371:m4857

    Estimated transmissibility and severity of novel SARS-CoV-2 Variant of Concern 202012/01 in England, Nicholas G. Davies et al. PRELIMINARY – NOT PEER REVIEWED

  https://en.wikipedia.org/wiki/Variant_of_Concern_202012/01